Wanneer je onderzoek doet, bouw je voort op wat er al gedaan is. Het doen van een literatuurstudie kan je helpen om jouw onderzoek te positioneren in het bredere wetenschappelijke en maatschappelijke debat. Je hebt immers in kaart gebracht wat het huidige debat met betrekking tot jouw onderwerp en die informatie kun je gebruiken om je argumenten te formuleren en de lezer te overtuigen van het nut van jouw onderzoek.   in bijvoorbeeld een scriptie kan een literatuurstudie een middel zijn om tot een hoofvraag te komen en de maatschappelijke en wetenschappelijke relevanties van je onderzoek te onderbouwen, je theoretisch kader vorm te geven, of je methodologische keuzes te beargumenteren. Dit vraagt op een kritische bril wanneer je de geselecteerde bronnen doorleest. In één wetenschappelijk artikel kun je namelijk ideeën opdoen voor de relevantie van je eigen onderzoek door naar de aanbevelingen voor vervolgonderzoek te kijken alsook inzicht verkrijgen in de manier waarop relevante theorieën en concepten worden gebruikt rondom jouw gekozen onderwerp.

Je kunt verschillende redenen hebben om in kaart te willen brengen van wat er al is geschreven over jouw onderwerp. Wanneer een literatuurstudie een opzichzelfstaand eindproduct  is, heeft het net als elk ander geschreven product een duidelijk begin, midden en eind. Er is dus sprake van een duidelijke structuur:

• Inleiding – In de inleiding leg je uit wat er in de literatuurstudie wordt besproken. Je introduceert en geeft een korte uitleg van het gekozen onderwerp. Ook geef je aan op welke manier de literatuurstudie is opgebouwd. Een hoofdvraag kan helpen om de focus van de literatuurstudie niet uit het oog te verliezen. Je kunt denken aan vragen als: Wat is het huidige debat rondom … (theorie X, gebruik van concept Y in verschillende disciplines, stromingen A en B binnen thema C, etc.).
• Middenstuk – Het middenstuk is geen opsomming of samenvatting van elk gevonden bron, maar een samenhangend verhaal waarbij meerdere relevante bronnen zijn gebundeld per paragraaf of alinea. Dit betekent dat je eerst een groot aantal relevante bronnen doorkijkt, en vervolgens de relevante bronnen selecteert, uitgebreid leest en de kerninzichten van deze bronnen in een overzicht plaatst. Voordat je begint met schrijven, bekijk je het overzicht van de gelezen bronnen en probeer je de bronnen te clusteren op een logische manier. Je kunt hierbij denken aan bepaalde thema’s, perspectieven, veranderingen in het debat door de tijd heen of auteurs die een bepaalde ‘school’ vertegenwoordigen.
• Conclusie – De conclusie is geen samenvatting van het middenstuk, maar een afsluiting van de literatuurstudie. In de afsluiting kom je weer terug op je hoofdvraag en geef je kort aan wat het huidige debat is rondom jouw onderwerp. Met de literatuurstudie heb je in feite inzichtelijk gemaakt wat eerder is onderzocht en wat niet, wat de zogenoemde ‘research gap’ is en waar jij of anderen op kunnen voortbouwen in vervolgonderzoek.