Onderzoekscyclus: Stappen van onderzoek doen

In elk onderzoek volg je een reeks stappen, ook wel de onderzoekscyclus genoemd. Hoewel we deze cyclus lineair aanleren en rapporteren, is onderzoek doen in de praktijk dikwijls iteratief – je scherpt onderzoeksmethoden verder aan, je controleert of de doel- en vraagstelling nog goed aansluiten op het onderzoek dat je uitvoert en je verfijnt de onderzoeksactiviteiten.

PROBLEEMSTELLING  – Je begint vaak met het kiezen van een onderwerp, waarna je dit verder afbakent. Je zoekt bronnen, selecteert de relevantste en structureert deze. Als je genoeg bronmateriaal hebt gevonden en je goed weet waar je over gaat schrijven, schets je de probleemstelling. Hierin formuleer je de vraagstelling en beschrijf je de doelstelling, waarmee je de wetenschappelijke en maatschappelijke relevantie van jouw onderwerp belicht.

THEORIE – Vervolgens verdiep je je verder in de literatuur en identificeer je relevante theoretische debatten en de belangrijkste concepten. De literatuurstudie en een geannoteerde bibliografie helpen je hierbij. Je schrijft het theoretisch kader en schetst een conceptueel model en/of raamwerk waarin je de belangrijkste variabelen of begrippen visualiseert.

ONDERZOEKSONTWERP – Afhankelijk van je type hoofdvraag en (eventueel) deelvragen, bepaal je welke methode de beste is om deze te beantwoorden. Je selecteert wie of wat je wilt onderzoeken: je onderzoekseenheden en/of waarnemingseenheden. Je kunt ervoor kiezen om één methode te kiezen of meerdere methoden te combineren (zie ook triangulatie), zoals bijvoorbeeld in gemengd methoden onderzoek (mixed-methods).

DATAVERZAMELING, DATA ANALYSE EN RESULTATEN – Je verzamelt de vereiste data en analyseert deze. Ook dit kan op verschillende manieren. De manier waarop je je data gaat analyseren, bedenk je al tijdens het ontwerpen van je onderzoek. Bijvoorbeeld, beschrijvende statistiek, regressieanalyse, thematische analyse, etc.

CONCLUSIE, RAPPORTAGE EN EVALUATIE – Gedurende het hele onderzoeksproces (ontwerp, uitvoering en rapportage) reflecteer je op het eigen onderzoek. Leidt het onderzoek tot de beantwoording van de hoofd- en deelvragen? Hoe ga je om met relevante ethische vraagstukken? Sluit de operationalisering aan op de dataverzameling? De verschillende stappen in een onderzoek volgen elkaar logisch op en zijn met elkaar verbonden. Hoewel je een lijn volgt in de uitvoering van het onderzoek, blik je steeds terug en scherp je waar nodig onderdelen aan. Onderzoek doen is een iteratief proces. Zie scriptie/verslag empirisch onderzoek.